Geschiedenis van de tuin

Hofstede Berkenstein

Op de plaats van de huidige tuinderij lag vroeger de moestuin van hofstede Berkenstein. Het huis lag tussen de bomen aan de Dorpsweg en is in 1901 gesloopt. Eind 18e eeuw wordt in notariële akten gesproken over een moestuin. En op een kaart uit 1810 staat achter het huis en de dienstwoning (het huidige huis 264) de moestuin ingetekend. In 1825 koopt Maurits Eyck, eigenaar van Eyckenstein, het landgoed Berkenstein.

Chateau de Maartensdijk

De moestuin aan de wandel

De moestuin van landhuis Eyckenstein lag oorspronkelijk achter het landhuis. In 1879 begon de toenmalig eigenaar van Eyckenstein, Willem Carel van Boetzelaer, met de verbouwing van het landhuis Eyckenstein. In 1881 kreeg de bekende tuinarchitect L.A. Springer de opdracht om een ontwerp voor het park van Eyckenstein te maken. In die tijd was het gebruikelijk om moestuinen niet meer heel dicht bij het landhuis te plaatsen. Springer koos er dan ook voor om de moestuin van Eyckenstein te verplaatsen naar de overzijde van de Dorpsweg op het terrein van Berkenstein. Tuinderij Eyckenstein is gevestigd op deze oude moestuin. Meer over de geschiedenis kunt u vinden op de website van het landgoed.

De orchideeënkas

Druivenkas en orchideeënkas

De twee bijzondere kassen op de moestuin zijn Rijksmonumenten. Het zijn de 19e eeuwse grote kas (de druivenkas), en de orchideeënkas, waar – zoals de naam al zegt – door de oude tuinbaas tropische orchideeën in gekweekt werden. Een van de bijzonderheden van deze kas is dat hij gebogen ramen heeft. In 2015 zijn de kassen gerestaureerd. Van top tot teen zijn ze aangepakt: de fundering, de gietijzeren constructie, het stuc- en metselwerk en de ramen zijn zo veel mogelijk origineel weer teruggeplaatst. Dankzij royale bijdragen van de Provincie Utrecht, het Prins Bernhard Cultuurfonds, het KF Hein Fonds, het Streekfonds Utrechtse Heuvelrug, de Stichting Mens en zijn Natuur, de Gravin van Bylandt Stichting en de Stichting Pelgrimshoeve en giften van Vrienden van Eyckenstein werd de langgekoesterde wens van een restauratie mogelijk en zijn beide kassen weer volop in gebruik.

Platte bak met takelmechanisme

Herstel platte bak

Op de tuinderij staat ook nog een oude platte bak. Deze platte bak is een aantal jaren geleden al voor een deel opgeknapt. Voorjaar 2019 is het laatste gedeelte hersteld: de 6 houten ramen waar het glas in gaat zijn door de aannemer nieuw gemaakt, in oude stijl. Daarnaast is er speciaal voor de tuin een nieuw takelmechanisme ontworpen zodat we de houten ramen kunnen verplaatsten, want ze wegen dieplood!

Oranjerie

Een oranjerie is een gebouw waar men vroeger in de winter de sinaasappelboompjes bewaarde, zodat ze niet bevroren. Op Eyckenstein staat de oranjerie aan de buitenzijde van de muur van de moestuin, tegen de grote kas aan. De tuinmuur loopt als het ware tussen de kas en de oranjerie door. De oranjerie is tegelijk met deze kas gebouwd, omstreeks 1880. (Deze sfeervolle ruimte is ook te huur voor bijeenkomsten.)

Restauratie van de noordmuur

Ooit was de tuin aan de noord- en westzijde ommuurd. De muur beschermde tegen kou en zorgde voor een warm binnenklimaat. In het najaar van 2006 zijn de noordmuur en de poort in oude luister hersteld. In 2008 is een lattenwerk aangebracht en zijn er weer leibomen geplant: peren, perziken en een morel. Met hulp van Wouter den Hollander, hovenier bij de Hortus in Amsterdam, worden de bomen jaarlijks in de goede vorm gesnoeid en geleid.